Σελίδες

Τοπικά νέα Πολ.Σύλλογος Οδοντωτός Αφιερώματα Εκδηλώσεις Κοινωνικά Απόψεις

Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2015

Σαν Σήμερα -28 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1895 : Η πρώτη κινηματογραφική προβολή.

Γράφει ο           
Θεόδωρος Αντωνόπουλος
   Πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι από τους αδελφούς Λυμιέρ. Το κοινό πλήρωσε εισιτήριο. Οι αφοί Λυμιέρ τελειοποίησαν προηγούμενα επιτεύγματα εφευρετών και φωτογράφων, που προσπαθούσαν να δώσουν «κίνηση» στη φωτογραφία. Ο Τόμας Έντισον είχε εφεύρει το «κινηματοσκόπιο», (μηχανή προβολής, όχι λήψης). Οι Λυμιέρ ουσιαστικά ανακάλυψαν την μηχανή λήψης. Γι’ αυτό και λέγεται κινηματο-γράφος (αυτός που γράφει την κίνηση).

   Η πρώτη κινηματογραφική προβολή στην Αθήνα έγινε 11 μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο 1896, σε ένα μαγαζί της κυρίας Συγγρού στη στοά Κολοκοτρώνη.

   Η πρώτη κινηματογραφική λήψη στην Ελλάδα έγινε το 1905 από τους αδελφούς Μανάκια, στό χωριό τους Αβδέλλα Ιωαννίνων (τουρκοκρατούμενο τότε). Ήταν οι «Υφάντρες». Οι αφοί Μανάκια άφησαν 12500 φωτογραφίες και 70 ταινίες (ντοκιμαντέρ) μικρού έως μεσαίου μεγέθους.

   Ο πρώτος Έλληνας (αγνώστου ονόματος) που εμφανίζεται ως «ηθοποιός» και μάλιστα πρωταγωνιστής, ήταν ένας μετανάστης στην Αμερική. Την ταινία «γύρισε» ο Έντισον, το 1894, δηλαδή πριν από τους αδελφούς Λυμιέρ. Δεν ήταν ακριβώς ταινία με τη σημερινή έννοια. Ο Έντισον έπαιρνε φωτογραφίες με κοινές φωτογραφικές μηχανές, και μετά τις πρόβαλε με το «κινηματοσκόπιο» που είχε εφεύρει, και έτσι έδινε την εντύπωση «κινούμενης εικόνας». Η ταινία αυτή ήταν ένα σκετς που περιλάμβανε μια σκηνή σε κουρείο, όπου ο Έλληνας «ηθοποιός» έπαιζε τον κουρέα και ξύριζε έναν πελάτη. Όταν τελείωσε και σηκώθηκε ο πελάτης από την καρέκλα, οι υπόλοιποι πελάτες που ήσαν σε αναμονή, σηκώθηκαν όλοι μαζί και διεκδικούσαν την καρέκλα. Το σκετς τελείωνε με μιά γενικευμένη σύρραξη...
   Ο κινηματογράφος βασίζεται στο «οπτικό μετείκασμα». Είναι η ικανότητα του ματιού να διατηρεί μια εικόνα επί 1/16 του sec.

   Τον 11ον αιώνα μ.Χ. παρατηρήθηκε αυτό το φαινόμενο, δηλ. το «οπτικό μετείκασμα».

   Τον 14ον αιώνα μ.Χ. ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι  περιγράφει και σχεδιάζει με λεπτομέρειες τον «σκοτεινό θάλαμο».

   Τον 17ον αιώνα μ.Χ. διαδόθηκε σε όλον τον κόσμο το «θέατρο σκιών» (καραγκιόζης). Αυτό ήταν σπουδαίο γεγονός διότι το κοινό εξοικειώθηκε με τις 2 διαστάσεις της οθόνης, ενώ πρώτα έβλεπε τα έργα στο θέατρο στις 3 διαστάσεις. Επί πλέον οι θεατές έμαθαν τους κώδικες της δράσης, και τη σχέση του πραγματικού χρόνου με τον αφηγηματικό.

   Τον 16ον αιώνα μ.Χ. ανακαλύφθηκε η επίδραση του φωτός σε λεπτό στρώμα από χλωριούχο άργυρο.

   Τον 19ον αιώνα ανακαλύφθηκε το πρώτο φωτογραφικό φιλμ. Μαζί με το φιλμ εξελίχθηκαν και οι φωτογραφικές μηχανές, που είχαν ως βάση τον «σκοτεινό θάλαμο», του Ντα Βίντσι.

Εγώ και ο Κινηματογράφος

   Στην ΣΤ΄ Δημοτικού (1955-1956) είχαμε το βιβλίο «ΦΥΣΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΧΗΜΕΙΑ». Εκεί διάβασα πρώτη φορά για τον κινηματογράφο, και το αντιγράφω: «Ο κινηματογράφος στηρίζεται σε μια ιδιότητα των οφθαλμών μας, την οποίαν θα αντιλήφθητε από το ακόλουθο πείραμα. Κόβομε ένα χαρτονάκι σε σχήμα κύκλου και ζωγραφίζουμε έναν ιππέα από την μια πλευρά και έναν ίππο από την άλλη. Εάν αυτό το χαρτονάκι το δέσαμε με δύο κλωστές και το περιστρέφαμε γρήγορα θα βλέπαμε τον ιππέα επάνω στον ίππο.» Εγώ έκανα πείραμα με ένα δαυλί αναμμένο στην άκρη. Το γύριζα γρήγορα και φαινόταν ένας κύκλος.

   Πήγα στο Γυμνάσιο Σεπτέμβριο 1956. Από 21 Σεπτεμβρίου μέχρι 27 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο γινόταν στα Καλάβρυτα μεγάλη Εμποροπανήγυρις και Ζωοπανήγυρης. Ένα από τα «περίεργα» που ερχόντουσαν ήταν και ο «κινηματογράφος». Εστί το έλεγαν αλλά δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια συσκευή σαν τα κιάλια όπου σε μια σχισμή ετοποθετείτο ένας περιστρεφόμενος δίσκος με φωτογραφίες. Μαγευτικό πράγμα. Όλα μου τα φράγκα (το κόστος ήταν 1 δραχμή) τα έδινα εκεί.

   Στην Α΄ Γυμνασίου (1956-1957) είχαμε το βιβλίο «ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΗΜΕΊΑΣ». Εκεί, για να καταλάβουμε τι είναι το «οπτικό μετείκασμα», έγραφε να κάνουμε το εξής πείραμα: «Κόπτομεν ένα δίσκον από λευκό χαρτόνι και ζωγραφζομεν εις την μίαν όψιν έν πτηνόν, εις δε την άλλην ένα κλωβόν. Κατόπιν δε με δύο νήματα στρέφομεν γρήγορα το χαρτόνι. Βλέπομεν τότε το πτηνόν εντός του κλωβού»

   Κινηματογράφο στα Καλάβρυτα είχε ο Τζουράς, κοντά στο σταθμό του τραίνου. Τον έλεγε «CINE ΠΑΝΘΕΟΝ». Έβαζε 3 πίνακες με φωτογραφίες του έργου που έπαιζε. Τον ένα τοποθετούσε έξω από το σινεμά, τον άλλον στην πλατεία και τον τρίτον στη γωνία απέναντι από το μπακάλικο του Αναστασοβίτη. Κάθε μέρα μετά το σχολείο περνούσα από εκεί και κοίταζα τις φωτογραφίες. Πολύ θα ήθελα να πάω στον κινηματογράφο, αλλά απαγορευόταν να πάμε μόνοι μας. Είχε αποβολή 4 ημερών. Όταν είχε πολύ κατάλληλο έργο μας πήγαιναν ομαδικά. Συγκεντρωνόμασταν στο προαύλιο του Γυμνασίου και με την σφυρίχτρα του γυμναστή πηγαίναμε σε παράταξη με βηματισμό έν-δυό.

   Μηχανή προβολής 16 mm είχε και το Νοσοκομείο. Μας είχανε πάει μερικές φορές. Πρόβαλε ντοκιμαντέρ με κινούμενα σχέδια. Θυμάμαι ένα με την κυκλοφορία του αίματος, με τα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και τη δουλειά που έκανε το καθένα. Η αίθουσα προβολής ήταν εκεί που είναι τώρα η αίθουσα αναμονής και υποδοχής. Δεν υπήρχαν οι σημερινές πόρτες. Η είσοδος γινόταν από την άλλη πλευρά. Όταν μας πηγαίνανε, εγώ πήγαινα πίσω και στεκόμουνα δίπλα στη μηχανή για να βλέπω το χειρισμό της. Μια μέρα που είχα πάει στο νοσοκομείο για επίσκεψη, βρέθηκα μόνος μου στην αίθουσα προβολής με τη μηχανή στη θέση της. Κοίταξα γύρω μου μήπως με έβλεπε κανένας και πάτησα το κουμπί ON, όπως είχα δει ότι έκανε ο χειριστής, ηλεκτρολόγος του νοσοκομείου. Η μηχανή άρχισε να προβάλει και να ακούγεται δυνατά ο ήχος στην κενή αίθουσα. Πανικοβλήθηκα, έκλεισα τη μηχανή και εξαφανίστηκα...

   Στην Γ΄ Γυμνασίου η καθηγήτρια Βασιλειάδου μας έβαλε θέμα στην Έκθεση να γράψουμε ένα θεατρικό έργο με διαλόγους. Ο μόνος που έπιασε το θέμα ήμουν εγώ. Το έγραψα σαν σενάριο. Η καθηγήτρια ενθουσιάστηκε, και την άλλη μέρα διάβασε η ίδια την έκθεσή μου, μετ’ επαίνων. Από τότε μου μπήκε η ιδέα ότι μπορώ να γίνω σεναριογράφος.

   Όταν ο Σπύρος Γκρίντζος έγραψε τον ΓΚΟΡΚΑ, του είπα ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει ένα καλό σενάριο. Προσφέρθηκα να το γράψω εγώ. Έγραψα μάλιστα και μερικές σκηνές, αλλά τα πράγματα δεν ήταν εύκολα όπως νόμιζα και γρήγορα τα παράτησα. Ο Σπύρος όμως δεν το έβαζε κάτω. Με πήρε, εκόντα – άκοντα, και με πήγε στον σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή. Εγώ δεν ήξερα τί να πω. Τελικά συζήτησαν οι δύο τους, αλλά για το άλλο έργο του Σπύρου, το «ΠΑΡΑΛΑΒΑΤΕ ΔΙΟΡΙΣΜΟΝ».

Δεν υπάρχουν σχόλια: